Geluk bij een ongeluk: kinderen zijn zelden de reden van een scheiding. “Communicatie”, zegt relatiepsycholoog Lisette Boswerger, “dat is de essentie van een geslaagde of niet-geslaagde relatie.” Haar stellige overtuiging is dat als stellen niet kunnen communiceren, ze dat zeker niet kunnen als het over kinderen gaat. “Kinderen zijn zo’n gevoelig onderwerp, op dat vlak zijn mensen nauwelijks in staat compromissen te sluiten. En dan gaat het mis.” Bij het stel met het vierjarige zoontje zag ze dat ook heel duidelijk. “Zodra het over de opvoeding ging, waren ze niet meer in staat om het op te lossen. Het escaleerde direct.” Maar ja, en dan? “Mensen vergeten dat je kinderen samen opvoedt. Je bent samen die boot in gestapt en je moet dus samen bepalen welke kant je opgaat.
Als je allebei halsstarrig een eigen kant op blijft peddelen, dan draai je rondjes. Dat schiet niet op.” Dus toch compromissen sluiten? Boswerger zucht ervan. “Natuurlijk! Je bent toch een team, met z’n tweeën? Je hebt toch hetzelfde doel, namelijk je kind goed opvoeden? Het is opvallend hoeveel mensen de strijd aan gaan met hun partner.” Want ouders die samen vechtend ten onder gaan voor de ogen van de kinderen: Lisette Boswerger ziet het maar al te vaak gebeuren.
Luisteren naar je partner
Gelukkig is communiceren te leren. Voor sommige mensen is dat even wennen. “Laatst zei de man van een stel verbaasd: ‘Maar dit is helemaal niet spontaan!’ Ik leg dan uit dat het nu eenmaal de fases zijn waar je doorheen moet. Kijk, de meeste mensen die hier komen doen iets fout in de communicatie, anders zaten ze hier niet. Ze doen dat onbewust fout. Ik leer ze eerst zich bewust te worden van hun fouten en dan bewust goed te gaan communiceren. Het einddoel? Juist, onbewust goed communiceren.” En dat kan bijvoorbeeld geleerd worden via de LSI-methode: luisteren, samenvatten, inleven. “Die methode kun je toepassen op onderwerpen waar je keer op keer slaande ruzie over hebt of telkens niet zonder sneren en verheven stem uitkomt. Ik stel dan voor: maak een stopbord, echt of fictief, en houd dat op als je merkt dat je samen weer in rondjes aan het praten bent. Prik een avond waarop je dit onderwerp gaat bespreken en pas de LSI-methode toe.
Luister naar wat je partner te zeggen heeft zonder er meteen doorheen te praten, vat het samen om te checken of je het goed hebt begrepen en probeer je in te leven in de ander. Pak de opvoeding van je kind als team aan. Niet als individu. Je moet elkaar als partner helpen en steunen. Als een moeder zich, net als haar man, stoort aan de felle manier waarop ze tegen haar kind praat, moet ze in staat zijn om zich te laten helpen door haar man. Maar wel op een manier die voor haar zinvol en acceptabel is. Hij moet weten wat zij een prettige manier vindt om aangesproken te worden. Om daar achter te komen zul je toch echt met elkaar moeten praten.”
Praten met je partner
Veel gehoorde schampere opmerking vanaf de mannelijke zijlijn: ‘Praten, alsof dat iets verandert aan de situatie!’ Boswerger: “Als je helemaal vol bent van een gebeurtenis en je praat er niet over, dan kun je het ook niet goed ordenen in je hoofd. Praten is een vorm van organiseren. Al pratende kom je tot inzicht. En die inzichten helpen je om de beleving van de situatie anders te zien. Als je ontevreden bent omdat je man je niet voldoende helpt in huis, is de kans groot dat je eigenlijk boos of verdrietig bent over iets anders: bijvoorbeeld dat je denkt dat je niet belangrijk genoeg bent voor hem. De kunst is om dat te durven bespreken, zodat niet meteen dat nare gevoel ontstaat als hij een keer een kopje niet in de vaatwasser zet. Beleef de situatie zoals ie is: hij zet een kopje niet in de vaatwasser. Nou én? Hij valt me daar niet meteen als moeder en als vrouw mee af.”
Leuke dingen doen samen
Behalve het serieuze communiceren is leuke-dingen-doen ook een belangrijk onderdeel van een goede relatie, vindt Boswerger. Ze raadt stellen aan om wekelijks iets leuks te plannen en positieve dingen te blijven benoemen.
“Schrijf elk tien dingen op die je graag van je partner zou willen. Nee, niet de afwas. Wel een strandwandeling, samen koken, een middagje surfles nemen. Alles wat goed is voor de relatie. Er moeten minstens drie dingen op intiem vlak bij zitten, want dat is vaak het eerste wat stopt als het niet goed gaat. Logisch, als je niet goed communiceert met iemand, wil je daar ook niet heel intiem mee zijn.”
Of alle inspanningen werken, dat hangt helemaal af van de intenties van de partners, vindt Boswerger. “Vraag jezelf af: wil en kan ik nog echt verder met mijn partner? Die twee vragen zul je echt met ‘ja’ moeten beantwoorden en om door te gaan. Zo niet, dan is uit elkaar gaan soms beter.” Zelfs bij een relatie die vlot loopt, is het goed om maandelijks even bij elkaar te checken: hoe gaat het tussen ons? Ben je nog blij? Is er iets waar je je aan hebt gestoord de afgelopen tijd? “Blijf alert, het gaat mis omdat mensen veel te laat ingrijpen. Het is belangrijk datgene wat je dierbaar is in het leven te onderhouden. Dat doe je met je auto, je gebit, waarom niet met je relatie? Ik zou pleiten voor een standaard APK-relatiekeuring, elk half jaar. Ze raadt aan om regelmatig tijd te nemen voor een zinnig gesprek over een onderwerp dat beiden aangaat.
“Ontdek telkens opnieuw: wie zijn we ook alweer samen.”
Lees meer over de invloed van kinderen op je relatie.
Risette Boswerger is als relatiepsycholoog werkzaam bij Direct-psycholoog.
