Eerst de zwangerschap, dan de bevalling en nu is je lichaam alwéér hard aan het werk. In principe staat er negen maanden voor om weer helemaal je oude ik te worden. Neem de tijd voor ontspanning en laat je verwennen.
Het is verbazingwekkend hoe snel je lichaam aan de slag gaat om zich weer te herstellen van de zwangerschap. De allergrootste valkuil, zeker bij een eerste kind, is dat je op de tweede dag denkt: ‘Het valt best mee, waar heeft iedereen het over?’ Waar iedereen het over heeft is de weerslag die je krijgt. Soms al na drie dagen, het moment van de befaamde kraamtranen. Maar ook na twee of drie weken kun je de rekening gepresenteerd krijgen als je niet voldoende rust neemt in het begin. Dus als de kraamverzorgende jou een uurtje bedrust voorschrijft: vooral niet tegenstribbelen. Gewoon doen.
Moe na de bevalling
Veel jonge moeders voelen zich moe. Vaak wordt – onterecht – gedacht dat borstvoeding hier de oorzaak van is. Als je druk in de weer bent met je baby vergeet je al snel om voor jezelf te zorgen. Je bent aan het herstellen van de bevalling en je hele leven staat op z’n kop door de komst van de baby. Ook vrouwen die geen borstvoeding geven zijn die eerste periode moe. Eet gevarieerd en gezond, zodat je voldoende eiwitten, vitamines en mineralen binnenkrijgt. Probeer als de baby slaapt, ook zelf tijd te nemen om te rusten. Het bezoek en huishouden kunnen wel even wachten. Het voeden van je kind is ook een rustmoment.
Beurs en gehecht
De baarmoeder keert in redelijk snel tempo terug naar zijn oorspronkelijke stand. De kraamverzorgende controleert de stand iedere dag. Ben je gehecht, dan zullen de kraamverzorgende en verloskundige nauwlettend in de gaten houden of de heling goed gaat. Heb je er na de kraamweek nog last van, aarzel dan niet om de verloskundige of je gynaecoloog te bellen. De vorming van littekenweefsel, dat hard aanvoelt, is onderdeel van het helingsproces en kan een paar maanden aanhouden. Ook als je niet bent gehecht, kan je vagina beurs aanvoelen en kunnen je schaamlippen gezwollen zijn door de druk van de bevalling. Om dat onaangename gevoel te verlichten, kun je er een koud washandje tegenaan leggen of een kraamverband dat je eerst in de vriezer hebt gelegd. De kraamverzorgende zal je ook adviseren om na het plassen niet te vegen met papier, maar te spoelen met water. Ook als je gehecht bent, mag je gewoon onder de douche in de eerste dagen. Was niet met (intieme) zeep, maar spoel het perineum met een zachte waterstraal en dep het voorzichtig droog met een handdoek.
Hormonenbom
Meteen na de geboorte giert er een cocktail van hormonen door je lijf. Endorfines helpen je door de pijn van de bevalling heen. Ze geven een gevoel van ontspanning, vertrouwen en intimiteit. Oxytocine versterkt dat nog. Dat is het ‘liefdeshormoon’ dat de weeën versterkt, het toeschieten van moedermelk bevordert en een sterk verbonden gevoel geeft met je baby. En prolactine stimuleert de melkproductie. Maar het is vooral de adrenaline die ervoor zorgt dat je in de periode na de bevalling klaarwakker bent. Laat je door dit laatste hormoon niet beet nemen: je bent moe, echt waar. Al kun je niet slapen, pak elk uurtje rust dat je gegeven is.
Nachtzweten
Onder invloed van hormonen houdt het lichaam tijdens de zwangerschap steeds meer vocht vast. Dat vocht is nodig om uit te dijen. Het is dan ook niet zo vreemd dat je na de bevalling veel vocht verlies. Je zal extra vaak moeten plassen en je moet ook niet schrikken wanneer je ’s nachts badend in het zweet wakker wordt. Leg voor de zekerheid daarom altijd een extra nachthemd of T-shirt op je nachtkastje. Niets is erger om midden in de nacht – koud en klam van het zweet – je bed uit te moeten voor schoon nachtgoed.
Zoals je kind groeit in zijn slaap, is ook jouw lichaam hard aan het werk. Ook wanneer je rust ben je nog aan het herstellen na de bevalling. Waar ben je zoal mee bezig zonder het zelf te weten?
• moedermelk aanmaken
• genezen
• baarmoeder, ingewanden, buikspieren en huid hun ‘oude’ plek terug laten vinden
• de hormoonspiegel normaliseren
• overtollig vocht laten afvloeien
• het bekken weer stabiel laten worden
• een nieuwe balans en houding zoeken nu je buik weg is en je zwaartepunt weer is verlegd
• aanpassen aan minder bloed en zuurstof ndan tijdens de zwangerschap
• basisconditie weer opbouwen
Ga in elk geval na zes weken naar de controle bij de verloskundige. Die is er niet alleen voor vrouwen met klachten. Het is prettig om je bevalling nog eens te bespreken en stil te staan bij hoe het nu met je gaat.
