De overgang naar het echte leven is behoorlijk groot. Een pasgeboren baby heeft daarom tijd nodig om bloot op het lichaam van zijn moeder bij te komen. Zo dicht tegen z’n moeder aan, weet ie dat het wel goed zit. Maar huid-op-huidcontact doet meer.
Vroeger was dat even anders: baby’s werden eerst gewassen en gewogen, en vervolgens als een aangekleed pakketje aan hun moeder overhandigd. Iedereen was in de weer met de baby, behalve de moeder. Vaak mocht de baby pas na 24 uur aan de borst. Over het belang van geur en de beschermende functie van huidsmeer was nog niet veel bekend. Een groot verschil met nu. In principe zal de verloskundige je baby meteen na de geboorte bloot op jouw buik leggen. Het is tegenwoordig standaard om een pasgeboren baby niet te wassen. De baby wordt alleen een beetje drooggedept en krijgt een lekkere warme doek over zijn ruggetje heen. Ook de moeder wordt niet meteen gewassen. Door al dat gepoets gaat niet alleen de geur van moeder en kind verloren, maar het kost ook onnodig veel tijd. Huid-op-huidcontact is van groot belang voor de gezondheid van het kind: het is beter voor de temperatuur, de hartslag, ademhaling en de bloedsuikerspiegel. De borst van de moeder wordt warmer als de baby bij haar ligt. Het is dus ook nog eens een prima plek als de baby niet goed op temperatuur is. Een baby moet rustig kunnen kennismaken met z’n moeder en zich geborgen voelen. Weghalen vlak na de geboorte leidt tot stress, niet alleen bij de baby, maar ook bij de moeder.
Reflexen
Huid-op-huidcontact is de basis van een goede hechting, maar dat niet alleen: het is ook nog eens van wezenlijk belang voor de borstvoeding. Na de geboorte zijn baby’s heel wakker en alert en daar moet je gebruik van maken. De aangeboren refl exen werken dan optimaal. Terwijl jij nog een beetje verwonderd zal zijn dat dit kleine hoopje écht van jou is, zal je baby uit zichzelf op zoek gaan naar de borst. Een pasgeboren baby snuffelt en ruikt een beetje, en kruipt als het ware over de buik naar de borst. Gewoonlijk doet hij er ongeveer drie kwartier over om zelf aan de borst te komen. Het mooie is dat hij precies weet waar hij wezen moet. Dat komt doordat tijdens de zwangerschap de tepels en de tepelhof een stuk donkerder zijn geworden, ze dienen als richtpunt. Maar de baby gaat ook af op de geur die bepaalde kliertjes in de tepelhof afscheiden. Wanneer hij met zijn neus en kin de borst aanraakt, zie je dat hij opeens zijn hoofdje een beetje naar achteren doet. Hij zal misschien smakgeluidjes maken, z’n lipjes naar buiten krullen en dan een hap nemen. Dit vermogen om zichzelf aan te leggen heet selfattachment. Het zelf aanhappen is belangrijk, het is een vorm van inprenten. De baby onthoudt na die eerste keer heel goed wat hij de volgende keer moet doen. Laat de reflexen daarom rustig hun gang gaan en laat dit mooie moment niet verstoren door wat dan ook. De familie en de telefoon kunnen best even wachten.
Oxytocine
Op het moment dat je baby de borst pakt, komt in grote hoeveelheden oxytocine vrij. Het hormoon oxytocine werkt kalmerend en geeft een gevoel van grote verbondenheid. Het zorgt er bovendien voor dat de melk toeschiet. Iets anders is dat door het eerste aanhappen ook de nageboorte eerder komt. Allemaal redenen om jou en je kind niet meteen na de geboorte uit elkaar te halen. Ook als je gehecht moet worden, kan je baby op je buik blijven liggen. Het eerste onderzoek van de baby kan in veel gevallen ook plaatsvinden nadat hij gehapt en gedronken heeft. Probeer daarom het eerste moment niet te overhaasten, want daarmee wordt de oxytocineafgifte verstoord. En dat kan wellicht nadelige gevolgen hebben voor de melkproductie.
Inhalen
Soms zit een bevalling niet helemaal mee. Dan is het vanzelfsprekend dat de verloskundige de baby of de moeder eerder wil onderzoeken. Iets anders is een keizersnede. Een keizersnede is een grote buikoperatie, waardoor je minder mobiel bent. Het hangt er dan maar net vanaf hoe de ingreep is verlopen. Als je plaatselijk verdoofd bent en je voelt je er toe in staat, dan is een eerste kennismaking meestal wel mogelijk. Soms moet je daar om vragen en heb je vanzelfsprekend hulp nodig. Je kunt dan je baby op de borst of vlak bij je gezicht houden. Bij een algehele narcose kan je partner de baby bloot tegen zich aanhouden totdat jij van de verkoeverkamer terug bent: die geborgenheid is er dan wel, maar het effect is natuurlijk niet helemaal hetzelfde. Gelukkig kun je dat eerste moment altijd weer inhalen. De eerste drie maanden na de geboorte zijn die reflexen bij je baby er nog steeds. Neem je baby minstens een uur per dag voor of na de voeding bloot bij je buik. Je zult zien dat na een paar keer je baby zelf naar de borst gaat happen. Het kan, maar het kost wel iets meer tijd en iets meer energie.
